Fiscale controles: Wanneer de fiscale administratie over de schreef gaat

Wat gebeurde er?

In de zaak die voor het Gentse hof kwam, wilde de BBI een controle uitvoeren bij een machinebouwbedrijf. Bij aankomst was de hoofdingang gesloten, en in plaats van geduldig te wachten of zich via de voordeur aan te bieden, kozen de inspecteurs ervoor om via een zij-ingang – een openstaande garagepoort – het gebouw binnen te gaan. Via deze poort bereikten ze de kantoorruimtes, waar ze de boekhouding en computerbestanden van het bedrijf inspecteerden en kopieerden. Dit gebeurde zonder de juiste toestemming van een bevoegde persoon.

De BBI gaat te ver

Het hof stelde dat de belastinginspecteurs zich niet zomaar via een andere ingang mochten begeven. Het is belangrijk dat de BBI, net als iedere andere bezoeker, zich aanmeldt bij de hoofdingang van het gebouw. Dit zorgt ervoor dat bedrijven en hun medewerkers weten wat er gebeurt en dat de controle op een eerlijke en transparante manier verloopt. Het hof was van oordeel dat de inspecteurs zich niet zonder voorafgaande toestemming van een bevoegd persoon toegang tot de bedrijfsruimten hadden mogen verschaffen.

Het argument dat de BBI  toestemming had gekregen van een administratieve medewerker werd door het hof verworpen. De medewerker was namelijk niet bevoegd om toestemming te verlenen voor een belastingcontrole, en het feit dat hij als enige aanwezig was, maakte zijn toestemming niet geldig. Het is de verantwoordelijkheid van de BBI om ervoor te zorgen dat ze toestemming krijgen van een bevoegde vertegenwoordiger van het bedrijf.

De beginselen van behoorlijk bestuur en de rechten van de belastingplichtige

Een ander belangrijk punt in het arrest is de manier waarop de BBI omging met de administratieve medewerker die aanwezig was tijdens de controle. Toen deze vragen stelde over de rechtmatigheid van de inspectie, overhandigde de BBI hem simpelweg een stapel wetteksten. Het hof oordeelde dat dit niet de juiste manier was om de medewerker over zijn rechten en plichten in te lichten. In plaats van hem op een duidelijke manier uit te leggen wat zijn rechten waren, werd hij achtergelaten met onduidelijke documenten. Volgens het hof getuigde dit van onbehoorlijk bestuur, mede gelet op de gespannen context van een fiscale controle.

Ook de Antigoon-leer kon de BBI hier niet redden. Het hof oordeelde dat het gebruik van dergelijk bewijs, verkregen zonder de vereiste toestemming van de belastingplichtige, niet kan voldoen aan de normen van behoorlijk bestuur en het recht op een eerlijk proces. De fouten die de BBI heeft gemaakt, getuigen van ernstige onzorgvuldigheid, wat onverenigbaar is met de verwachtingen van eerlijkheid en rechtsstatelijkheid bij het verzamelen van bewijs. De onregelmatigheden in de controle waren dus ernstig genoeg om de aanslag in zijn geheel te vernietigen.

Wat betekent dit voor bedrijven?

Dit arrest heeft belangrijke gevolgen voor de praktijk van fiscale controles in België. Het maakt duidelijk dat belastinginspecteurs zich aan strikte regels moeten houden en dat bedrijven het recht hebben om een controle te weigeren als deze niet op de juiste manier wordt uitgevoerd. De belastinginspecteurs mogen zich niet zonder toestemming toegang verschaffen via onconventionele ingangen en moeten altijd bij de hoofdingang aanbellen.

Daarnaast bevestigt het arrest dat bewijs dat op een onrechtmatige manier wordt verzameld, niet kan worden gebruikt door de fiscale administratie om een taxatie vast te stellen.

Conclusie

Als ondernemer/belastingplichtige is het belangrijk om te weten dat de belastingdienst zich aan duidelijke regels moet houden bij een controle.

Heeft u vragen over uw rechten tijdens een belastingcontrole of wilt u meer weten over hoe u zich kunt voorbereiden op een inspectie? Neem gerust contact met ons op.